Editorial
Vision, een Hollands meesterwerk
In de jaren tachtig ontwerpt het duo Pierre Mazairac en Karel Boonzaaijer het Vision opbergconcept. Het loepzuivere ontwerp verenigt esthetische eenvoud en technisch vakmanschap en drukt een belangrijk stempel op de Nederlandse designgeschiedenis.
Dat ze designgeschiedenis gaan schrijven, weten Pierre Mazairac en Karel Boonzaaijer nog niet, als ze begin jaren tachtig aan de tekentafel zitten. Wat ze wél weten, is dat ze willen vernieuwen. Het is 1984, het postmodernisme is op zijn hoogtepunt. De strenge regels van het modernisme zijn door veel ontwerpers losgelaten, en ingeruild voor speelsheid en ironie. Het is de tijd waarin Memphis floreert en interieurs bol staan van felle kleuren, geometrische vormen en patronen, krullen en kronkels. De frivoliteit van die stroming roept bij ontwerpers Mazairac en Boonzaaijer, die dan al jaren nauw samenwerken en al diverse prijzen en awards op hun naam hebben staan, een tegenreactie op. Het duo zoekt naar een vormentaal die teruggaat naar de essentie, kalmte brengt in het interieur en tegelijkertijd de fantasie uitdaagt en prikkelt.
Wanneer ze door het Nederlandse meubelmerk Pastoe gevraagd worden een kast te ontwerpen, besluiten ze dan ook terug te gaan naar de vraag: wat is een kast nu eigenlijk? In de kern is het een stapel dozen, waarin je spullen opbergt of verstopt, concluderen ze. Een object dat je helpt je leven te organiseren. Maar een kast neemt ook ruimte in, zowel letterlijk als figuurlijk. Het kan een statement piece zijn, die de aandacht naar zich toe trekt. Maar het kan ook iets anders doen, denken Mazairac en Boonzaaijer. Zoals rust, schoonheid en harmonie brengen. Dat laatste is wat zij voor ogen hebben als ontwerpers. Ze benaderen de kast als een compositie, die een dialoog aangaat met de ruimte en haar architectuur, en inspiratie geeft aan de gebruiker.
Zwevend evenwicht
Vanaf de eerste schets droomt het duo van zwevende elementen in tal van maten, vormen en kleuren. In die zoektocht laten ze de standaard maatvoeringen en verhoudingen die op dat moment leidend zijn voor kasten, los. Door 90 mm als nieuwe norm te introduceren, breken ze met de heersende designtradities en technieken. De poëzie van vlakken en vormen wordt hun leidraad. Zoekend naar schoonheid in het minimale, staat het duo geen enkel detail toe dat het oog kan afleiden. Zelfs geen grepen.
En zo komt in 1985, al componerend met vlakken en kleuren, Vision tot stand. Het eerste greeploze opbergconcept ter wereld.
De kastdeuren liggen volledig verzonken in de romp, doordat de randen in verstek zijn afgewerkt. Optisch vormen ze samen een geheel. Zo zuiver en eenvoudig als de elementen hierdoor ogen, zo complex zijn ze om te maken. ‘De techniek moet de vorm volgen, en niet andersom.’ Met die woorden maken Boonzaaijer en Mazairac een krachtig statement in de internationale ontwerpwereld, waar veel ontwerpers zich dan (en eigenlijk nog steeds) laten leiden door de techniek. Voor Boonzaaijer en Mazairac is dat anders, zij stellen nieuwe eisen aan de techniek en dagen hem uit. Het is een manier van werken die aansluit bij de Nederlandse designtraditie, die draait om functionaliteit en eenvoud, maar ook om vindingrijkheid en innovatie, en het tarten van de techniek. Het zijn die waarden van Nederlands ontwerp die wereldwijd invloed hebben. Dat blijft zo, wanneer in de jaren negentig Dutch Design zijn intrede doet in de designwereld, met meubels en objecten die naast minimalistisch en mooi gemaakt, vaak humoristisch, conceptueel en tegendraads van aard zijn. Maar ook daarna, als de hype rond Dutch Design voorbij is en de nadruk meer op duurzaamheid komt te liggen, blijft Vision zijn waarde bewijzen. In al zijn eenvoud is het een ontwerp dat in esthetiek niet verveelt en daardoor een lange levensduur heeft.
Dat Vision ruimte laat voor de creativiteit van de gebruiker, draagt daaraan bij. In feite creëerden Boonzaaijer en Mazairac slechts de minimalistische basisingrediënten waarmee elke gewenste compositie te maken is. Ofwel als los object dat vrij in de ruimte staat. Ofwel als compositie aan de wand, waar het bijna de functie krijgt van sculptuur. In een vrolijk kleurenpalet, of juist ingetogen. Wat dat betreft is Vision geen minimalistisch, maar juist een maximalistisch ontwerp. De mogelijkheden zijn eindeloos.
Een jonge designklassieker
De greeploosheid, de maatvoering, de verbindingen, de scharnieren: de ontwerpers hebben in hun ontwerp geen enkel compromis gesloten dat zou afdoen aan de eenvoud en geraffineerde schoonheid van het ontwerp. Dat vroeg toen om hoogste graad van vakmanschap van een producent, en nog steeds. Sinds 2025 is Vision opgenomen in de collectie van Arco, een Nederlands familiebedrijf met dezelfde visie op vakmanschap als de heren Boonzaaijer en Mazairac, die inmiddels op leeftijd zijn. Arco koestert een diepe liefde voor tijdloos Nederlands design en heeft alles in huis dat nodig was om Vision in lijn te brengen met hedendaagse duurzaamheidseisen. Dat is gebeurd, zonder iets af te doen aan het originele ontwerp, heeft Arco een update van Vision uitgebracht. Dankzij deze update is Vision klaar voor een toekomst als jonge designklassieker, die de volgende veertig jaar, en daarna, moeiteloos zal doorstaan.